ĆWICZENIA ODDECHOWE WSPIERAJĄCE PROCES MÓWIENIA
ODDYCHANIE jest naturalną czynnością fizjologiczną, niezbędną do życia, a także bardzo ważną dla poprawnego mówienia oraz prawidłowego rozwoju i funkcjonowania aparatu artykulacyjnego.
W dzień i podczas snu dziecko powinno oddychać nosem. Taki tor oddechowy zapewnia właściwy rozwój aparatu artykulacyjnego. Nieprawidłowe oddychanie wpływa niekorzystnie na wymowę.
Oddychanie przez usta powoduje, że powietrze przepływające ponad językiem utrudnia jego właściwą pionizację. Dziecko ma w związku z tym problemy z artykulacją głosek wymagających podniesienia czubka języka /sz, ż, cz, dż, l, r/.W czasie mówienia powietrze wdychane jest głównie ustami a wydychane ustami lub nosem, w zależności od wypowiadanych dźwięków. Prawidłowy oddech podczas wypowiedzi to rytmiczny szybki wdech wykonany bez podnoszenia ramion i powolny, długi wydech, podczas którego odbywa się wypowiedź.
Dzieci mające kłopoty z prawidłowym gospodarowaniem powietrzem mówią niewyraźnie, nawet jeśli nie mają zaburzeń artykulacyjnych. Zacinają się przy mówieniu, przerywają kwestie w najmniej spodziewanym momencie, “połykają” końcówki wyrazów. Mówią za głośno lub zbyt cicho. W mowę zaangażowane jest całe ciało. Dziecko mówiąc unosi ramiona, wyciąga szyję, staje na palcach itp.
PROPONOWANE ĆWICZENIA ODDECHOWE
Warunki przeprowadzania ćwiczeń
· w przewietrzonym pomieszczeniu
· przed jedzeniem lub 2–3 godziny po posiłku
· systematycznie 2–3 razy dziennie przez ok. 2–3 min
· zgodnie z indywidualnymi możliwościami dziecka
ZESTAW ĆWICZEŃ
· Chłodzenie gorącej zupy
· Wąchanie kwiatów, zapachów, potraw, kosmetyków
· Dmuchanie na zmarzniętą szybę, chuchanie na złączone dłonie
· Nadmuchiwanie balonów
· Zdmuchiwanie chrupek, piłeczek, kawałków waty z gładkiej a następnie szorstkiej powierzchni
· Puszczanie baniek mydlanych. Dmuchamy na zmianę:
długo – krótko – jak najdłużej
słabo – mocno – jak najmocniej (gotuje się, kipi)
· Gwizdanie
· Zabawy fonacyjne samogłoskami aaa..., ooo...., uuu..., eee.., yyy ..., iii ...
· Łączenie samogłosek w pary, po trzy aż do sześciu: aaauuu, aaaooouuu itp.
· Liczenie na jednym wydechu 1, 2, 3, 4, 5....